Tahmini zeytinyağı üretimi 225 bin ton
2019-2020 hasat dönemi zeytin ve zeytinyağı rekolte tahminlerini açıklayan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Tunç, 2019 yılı sofralık zeytin üretiminin 415 bin ton, zeytinyağı üretiminin ise 225 bin ton olacağını söyleyerek zeytinyağının bu sene kaliteli olacağını açıkladı.
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi'nin koordinatörlüğünde sektörün önemli kurum ve kuruluşlarının katkılarıyla hazırlanan 2019-20 hasat dönemi zeytin ve zeytinyağı rekolte tahminleri Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü'nde Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mehmet Hadi Tunç, İzmir Vali Yardımcısı Hulusi Doğan, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Musa Bakan, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Başkanı Ümmihan Tibet ve sektör temsilcilerinin katıldığı toplantıyla açıklandı.
Açılış konuşmasını yapan Bakan Yardımcısı Tunç, "Zeytinde hastalık ve zararlılar nedeniyle sorun yaşamadık; ama son dönemdeki iklimsel faktörlerdeki düzensizlikler, aşırı yağmur ve dolu yağışları yer yer ürün kaybına sebep oldu. Bu sene ürünümüz kaliteli" dedi.
YENİ DESTEK MÜJDESİ
Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü'nde düzenlenen toplantıda konuşan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mehmet Hadi Tunç, Bakanlık olarak zeytin ve zeytinyağı üretimini desteklediklerini söyleyerek katılımcılara yeni destek müjdesi verdi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin verdiği sözü tutarak kilogram başına 15 kuruşluk destek paketi hazırladığını ifade eden Tunç, önergenin Cumhurbaşkanlığı'na sevk edildiğini dile getirdi. Anadolu topraklarının kadim dostu olan zeytin ağacının sadece insan beslenmesinde değil kozmetik ürünü ve hijyen olarak da kullanıldığını anlatan Tunç, " Yıllara göre değişmekle birlikte sofralık zeytin üretiminde 427 bin ton üretimi ile İspanya ve Mısır'ın ardından dünyada 3'üncü, zeytinyağı üretiminde ise yaklaşık 193 bin ton üretimi ile İspanya, İtalya, Yunanistan ve Tunus' un ardından dünyada 5 nci sırada yer almaktadır" dedi. Zeytinin her yerde önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çeken Tunç, "Yıllar itibariyle ülkemiz zeytin varlığı incelendiğinde 2001 yılında zeytin üretim alanı 600 bin hektar iken 2018'de ise 864 bin hektara çıkmış. Zeytin ağacı sayısı ise 2001 de 99 milyon adet iken 2018 de 177.8 milyon adete yükselmiştir. Toplam zeytinyağı üretimi 2001'de 65 bin ton iken 2018 de 193 bin tona yükselmiştir. Tüketimimiz ise 1.3 kg seviyelerinden 2 kg'a yükselmiştir. Ülkemiz zeytinciliğinde yaşanan bu ivmeli artışın gerçekleşmesinde Bakanlığımızın yanında sektörün tüm bileşenlerinin tarım genelinde zeytine olan ilgisinin ve yatırımlarının katkısı olmuştur. Yürütülen çalışmaların olumlu sonuçlarının alınıyor olması, bizler için mutluluk kaynağı olmaktadır" diye konuştu.
2019 ZEYTİN ÜRETİMİ 415 BİN TON
Rekoltenin 2009 yılından itibaren sektörün tüm bileşenlerini tek çatı altında toplayan Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi koordinatörlüğünde oluşturulan Zeytin Rekolte Tahmin Komisyonu tarafından belirlendiğini anlatan Mehmet Hadi Tunç,"Tahmin komisyonlarında görev alan arkadaşlarımız 2 hafta süreyle sahada görev yaptılar. Bu çalışmalarının sonunda 2019 yılı zeytin-zeytinyağı rekolte tahmin çalışmaları tamamlandı. Yürütülen çalışmalar neticesinde 2019 yılı sofralık zeytin üretiminin 415 bin ton, yağlık zeytin üretiminin 1 milyon 110 bin ton, toplam dane zeytin üretiminin 1 milyon 515 bin ton, zeytinyağı üretiminin ise 225 bin ton olacağı öngörülmektedir. Rekolte çalışmaları sonucunda bizi sevindiren gelişme, zeytinyağımızın bu sene kaliteli olacağıdır. Zeytinde hastalık ve zararlılar nedeniyle sorun yaşamadık; ama son dönemdeki iklimsel faktörlerdeki düzensizlikler, aşırı yağmur ve dolu yağışları yer yer ürün kaybına sebep oldu. Bu sene ürünümüz kaliteli, asit oranı 0,2 ve 0,3 ile istenilen seviyede. Bu durum bizim için sevindirici, dış pazar için avantaj oluşturacak" dedi.
MALİYETLERİMİZ ARTTI
Üretimde maliyetlerin arttığına dikkat çeken Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Ümmühan Tibet, Türkiye zeytinciliğinin sektörel analizini yaptı. Zeytinin ana vatanında bulunulduğuna vurgu yapan Tibet, ölümsüz ağacın bu topraklarda doğup bütün dünyaya yayıldığını dile getirdi. Zeytinin stratejik bir ürün olduğunu ifade eden Tibet, zeytin alanlarının 10 milyon hektarın üzerinde olduğunu belirtti. Zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin ciddi anlamda desteklenmesi gerektiğini anlatan Tibet, "Bizim 850 bin hektarlık alanda 180 milyon zeytin ağacımız var. Zeytin alanları toplam tarım alanlarının yüzde 4'ünü oluşturuyor. Türkiye'de zeytin ziraati yaygın yapılıyor. Ancak 15 ilde bu faaliyetler çok yoğun. Bugün Ankara'da bile 9 bin ağaçtan fazla zeytin ağacı var. Son 20 yılın dünya zeytin üretimine bakıldığında dalgalanma var. Yüzde 40'lara varan dalgalanmanın nedeni global iklim değişikliğidir" dedi. İhracatçıların aldığı destekler düşmesine rağmen markalı ürün ihracatının iyi düzeyde olduğunu anlatan Ümmühan Tibet, yaklaşık 125 ülkeye markalı ambalajlı zeytinyağı ihracatı yapıldığını ifade etti. ABD'nin dünyanın en büyük zeytin ithalatçısı olmasına karşın Türkiye'nin aldığı payın çok düşük olduğuna dikkat çeken Tibet "Alkemizde 1200'den fazla zeytin sıkım tesisi var. Zeytin sıkım tesislerinin kapasitesi çok yüksek. Ama atıl bir kapasite. Sorun stoklamada yaşanıyor. Modern araçlara sahip değiliz. Uygun olmayan koşullarda zeytinyağı stoklanıyor. Lisanslı depoculuk yaygınlaşmalı. Süpermarketlerdeki yüksek fiyatlar üreticiye yansımıyor. Üreticiden tüketiciye daha az maliyetli sağlıklı bir ortamı yaratırsak sektörümüz daha hızlı büyür. Maliyetlerimiz yüzde 25 arttı. Ama desteklemeler aynı. Ayçiçek ve tohum yağlarındaki destekleme oranlarına bakıldığında zeytinyağı dezavantajlı. Üretici yoksa bizde yokuz. Taklit ve tağşiş çok arttı. Cezaları caydırıcı hale getirmemiz gerekiyor" şeklinde konuştu.
YENİ ÇEŞİTLER TESCİL ETTİRİLİYOR
Konuşmasında kurumun tanıtımını yapan Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Ünal Kaya, 1937 yılında kurulan enstitüde melezleme ve seleksiyon çalışmalarının yapıldığını belirterek genetik kaynakların muhafazasını sağladıklarını kaydetti. Kaya, sofralık zeytin ve zeytinyağı araştırmaları yaptıklarına dikkat çekti. Üzerinde çalıştıkları projeler hakkında bilgiler veren Kaya, "Tübitak 1007 projemizde zeytin ağaçlarının uzaktan algılamayla sayılmasını sağladık. Akhisar'da başladık, ardından Manisa'da tüm ağaç sayımları gerçekleşti. Bu proje ile DNA alt yapısına kavuşmuş olduk. Amacımız sürekli çeşit aramaktır. Yeni çeşitleri tescil ettiriyoruz. Kendi gen kaynaklarımızı korurken dünya zeytin gen bankasına da ev sahipliği yapıyoruz. 332 çeşiti araziye aktardık. Hedefimiz bin zeytin çeşitini sektöre kazandırmak" dedi.
Konuşmaların ardından zeytin ve zeytinyağı tadımı ile zeytin hasadı gerçekleştirildi.